Hani mahalle baskısı yoktu, darbecilerin uydurmasıydı?

09.11.2013 Vatan

Türkiye’de sosyal bilimlerin öncü isimlerinden Prof. Şerif Mardin’le 2007 yılının Mayıs ayında Washington’da bir otel lobisinde buluşmuş ve ABD’de yayınlanmış olan son kitabı “Religion, Society and Modernity in Turkey” (Türkiye’de Din, Toplum ve Modernlik) etrafında sohbet etmiştik. 15 Mayıs 2007’de Vatan’ın kitap ekinde yayınlanan bu söyleşi (Prof. Şerif Mardin: “Mahalle havası diye bir şey var ki AKP’yi bile döver”) o kadar yankı uyandırdı ki gazete yöneticileri beş gün sonra Pazar ekinde yeniden kullandılar.
Şerif Hoca’nın o söyleşideki “Türkiye’de ’mahalle baskısı’ diye bir şey var. Jön Türklerin en çok korktuğu şeylerden biri de oydu. ’Mahalle baskısı’, bilinmeyen ve sosyal bilimce ifade edilmesi çok zor olan bir havadır. Bu havanın, AKP’den bağımsız olarak Türkiye’de yaşadığına inanıyorum. Dolayısıyla bu havanın gelişmesine müsait şartlar oluşursa, o zaman AKP de bu havaya boyun eğmek zorunda kalacaktır” sözleri farklı görüşten gazeteciler ve siyasetçiler tarafından tartışıldı ve kavram hızla geniş bir kullanım alanı buldu.
"Mahalle baskısı"nın AKP hükümeti karşıtlarınca bir muhalefet aracı olarak kullanıldığı kesindi. Bundan hareketle hükümet yanlıları da bu kavramı külliyen reddettiler, hatta bu kavramı kullananları "darbeci" olmakla bile suçladılar. Bu arada tabii ki Hoca’ya karşı akıl almaz ve saygısızca laflar ettiler.

Azınlık çoğunluğa tabi mi olacak?

Aradan 6 yıldan fazla zaman geçti. Bu kez bir başka profesör, ama bu kez bir ilahiyatçı, Hayrettin Karaman Yeni Şafak’taki köşesinde dün "Çoğunluğu kâle almamak" başlıklı bir yazı (http://yenisafak.com.tr/yazarlar/HayrettinKaraman/cogunlugu-kale-almamak/40566) kaleme alıp "Bireyler, muhtaç oldukları çoğunluğun hatırı için bazı özgürlüklerini 'gönüllü olarak' kullanmamalıdırlar" diyebildi ve hemen ardından şu cümleyle yazısını noktaladı: "İnadına kullanırlarsa en azından mahalle baskısı, değerleri çiğnenen çoğunluğun hakkı olur."
Prof. Karaman sıradan bir ilahiyatçı değildir. Sosyal bilimlerde Prof. Mardin neyse Türkiye’nin yaşayan en önemli fıkıh (İslam hukuku) uzmanlarından biri olan Prof. Karaman da İslam ilimleri konusunda da bir bakıma odur. Ama daha fazlasıdır. Prof. Mardin sadece kendini temsil ederken Prof. Karaman yıllardır muhafazakâr camiada saygın konumlara sahip olmuştur. Son olarak çözüm sürecinde Akil İnsanlar heyetinde de yer almıştır.
Hayrettin Hoca’yı yıllardır bilir, tanır, takip eder ve saygı duyarım. Onun yazılarının tevile ihtiyacı olduğunu da düşünmem. Zaten son yazısını okuduğunuzda her şeyi son derece açık bir şekilde yazdığını da görüyorsunuz. Yine de birkaç şey söylemek istiyorum:
• Prof. Karaman yanlış ve iç barışı tehdit eden bir yaklaşım savunuyor.
• Böyle bir yaklaşımdan ne demokrasi, ne de evrensel anlamda temel hak ve özgürlükler çıkar.
• İslami çevrelerde herkesin onun gibi düşündüğünü sanmıyorum, daha doğrusu biliyorum.
• Keşke bu yazıyı 6 yıl önce yazsaydı da "mahalle baskısı" kavramını normal bir şekilde tartışabilseydik.
Artık tartışabiliriz.

Bülent Arınç’ın sabır taşı çatladı

Hükümetin ikinci ismi Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç dün TRT Türk’e çıkarak Başbakan Erdoğan’a sitemlerini açıkça ifade etti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik de NTV’de bu konuda açıklama yaptı. Bu beklenmedik gelişme üzerine yaptığım hızlı bir değerlendirmeyi şuradan okuyabilirsiniz: Arınç'ın sabır taşı çatladı

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

13.04.2025	19 Mart Erdoğan’ın en büyük siyasi hatası olabilir: İşte hiç beklemediği on sonuç
06.04.2025	Erdoğan’ın CHP ile ilgili hiçbir hesabı tutmadı
04.04.2025	Haftaya Bakış (261): Boykot iktidarı neden korkutuyor? Bahçeli'nin dönüşü & CHP'nin olağanüstü kurultayı
04.04.2025	Siyasi iktidarın boykot paniği biteceğe benzemiyor
03.04.2025	Erdoğan gaza mı basacak, frene mi?
02.04.2025	Transatlantik: Türkiye'deki boykot çağrıları dünyada nasıl yorumlanıyor? Marine Le Pen'e siyaset yasağı, Trump'ın Körfez turu
02.04.2025	İnsanları zorla boykotçu yapıyorlar
01.04.2025	“Vicdanları kanayan AK Partililer”: Kim bunlar?
31.03.2025	Korku eşiği ne zaman ve nasıl aşıldı?
31.03.2025	Devlet Bahçeli çözüm sürecini, MHP’yi ve devleti kurtarmaya çalışıyor

13.04.2025		19 Mart Erdoğan’ın en büyük siyasi hatası olabilir: İşte hiç beklemediği on sonuç
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı