Hani mahalle baskısı yoktu, darbecilerin uydurmasıydı?

09.11.2013 Vatan

Türkiye’de sosyal bilimlerin öncü isimlerinden Prof. Şerif Mardin’le 2007 yılının Mayıs ayında Washington’da bir otel lobisinde buluşmuş ve ABD’de yayınlanmış olan son kitabı “Religion, Society and Modernity in Turkey” (Türkiye’de Din, Toplum ve Modernlik) etrafında sohbet etmiştik. 15 Mayıs 2007’de Vatan’ın kitap ekinde yayınlanan bu söyleşi (Prof. Şerif Mardin: “Mahalle havası diye bir şey var ki AKP’yi bile döver”) o kadar yankı uyandırdı ki gazete yöneticileri beş gün sonra Pazar ekinde yeniden kullandılar.
Şerif Hoca’nın o söyleşideki “Türkiye’de ’mahalle baskısı’ diye bir şey var. Jön Türklerin en çok korktuğu şeylerden biri de oydu. ’Mahalle baskısı’, bilinmeyen ve sosyal bilimce ifade edilmesi çok zor olan bir havadır. Bu havanın, AKP’den bağımsız olarak Türkiye’de yaşadığına inanıyorum. Dolayısıyla bu havanın gelişmesine müsait şartlar oluşursa, o zaman AKP de bu havaya boyun eğmek zorunda kalacaktır” sözleri farklı görüşten gazeteciler ve siyasetçiler tarafından tartışıldı ve kavram hızla geniş bir kullanım alanı buldu.
"Mahalle baskısı"nın AKP hükümeti karşıtlarınca bir muhalefet aracı olarak kullanıldığı kesindi. Bundan hareketle hükümet yanlıları da bu kavramı külliyen reddettiler, hatta bu kavramı kullananları "darbeci" olmakla bile suçladılar. Bu arada tabii ki Hoca’ya karşı akıl almaz ve saygısızca laflar ettiler.

Azınlık çoğunluğa tabi mi olacak?

Aradan 6 yıldan fazla zaman geçti. Bu kez bir başka profesör, ama bu kez bir ilahiyatçı, Hayrettin Karaman Yeni Şafak’taki köşesinde dün "Çoğunluğu kâle almamak" başlıklı bir yazı (http://yenisafak.com.tr/yazarlar/HayrettinKaraman/cogunlugu-kale-almamak/40566) kaleme alıp "Bireyler, muhtaç oldukları çoğunluğun hatırı için bazı özgürlüklerini 'gönüllü olarak' kullanmamalıdırlar" diyebildi ve hemen ardından şu cümleyle yazısını noktaladı: "İnadına kullanırlarsa en azından mahalle baskısı, değerleri çiğnenen çoğunluğun hakkı olur."
Prof. Karaman sıradan bir ilahiyatçı değildir. Sosyal bilimlerde Prof. Mardin neyse Türkiye’nin yaşayan en önemli fıkıh (İslam hukuku) uzmanlarından biri olan Prof. Karaman da İslam ilimleri konusunda da bir bakıma odur. Ama daha fazlasıdır. Prof. Mardin sadece kendini temsil ederken Prof. Karaman yıllardır muhafazakâr camiada saygın konumlara sahip olmuştur. Son olarak çözüm sürecinde Akil İnsanlar heyetinde de yer almıştır.
Hayrettin Hoca’yı yıllardır bilir, tanır, takip eder ve saygı duyarım. Onun yazılarının tevile ihtiyacı olduğunu da düşünmem. Zaten son yazısını okuduğunuzda her şeyi son derece açık bir şekilde yazdığını da görüyorsunuz. Yine de birkaç şey söylemek istiyorum:
• Prof. Karaman yanlış ve iç barışı tehdit eden bir yaklaşım savunuyor.
• Böyle bir yaklaşımdan ne demokrasi, ne de evrensel anlamda temel hak ve özgürlükler çıkar.
• İslami çevrelerde herkesin onun gibi düşündüğünü sanmıyorum, daha doğrusu biliyorum.
• Keşke bu yazıyı 6 yıl önce yazsaydı da "mahalle baskısı" kavramını normal bir şekilde tartışabilseydik.
Artık tartışabiliriz.

Bülent Arınç’ın sabır taşı çatladı

Hükümetin ikinci ismi Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç dün TRT Türk’e çıkarak Başbakan Erdoğan’a sitemlerini açıkça ifade etti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik de NTV’de bu konuda açıklama yaptı. Bu beklenmedik gelişme üzerine yaptığım hızlı bir değerlendirmeyi şuradan okuyabilirsiniz: Arınç'ın sabır taşı çatladı

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

06.04.2025	Erdoğan’ın CHP ile ilgili hiçbir hesabı tutmadı
30.03.2025	Erdoğan insanların ne gönüllerini kazanabiliyor, ne de gözlerini korkutabiliyor
28.03.2025	Haftaya Bakış (260): Boykotun sonuçları | Maltepe mitingini beklerken
27.03.2025	Transatlantik: İmamoğlu operasyonu ABD'den nasıl görülüyor? | Hakan Fidan'ın ABD temasları
27.03.2025	CHP’nin boykot çağrısı niçin başarılı oldu?
26.03.2025	Erdoğan’ın CHP ve Özgür Özel öfkesi
26.03.2025	CHP kendisini aşıyor
25.03.2025	İmamoğlu operasyonu ile çözüm süreci arasında bağ var mı? Hamit Bozarslan yorumladı
25.03.2025	Özgür Özel mucizesi
24.03.2025	Erdoğan’ın on yanlış hesabı ve bundan sonrası için beş tespit

06.04.2025		Erdoğan’ın CHP ile ilgili hiçbir hesabı tutmadı
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı