YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-7

21.08.2001 Milliyet

YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-7

RUŞEN ÇAKIR-İHSAN YILMAZ

Cemevlerinde ibadet de yapılır...

"Cemevlerine cami işlevi kazandırmayın" anlayışına karşı çıkan Aleviler, artık sünni olmadıklarının kabul edilmesini ve cemevinin kendi inançları için önemli olduğunu vurguluyor
Alevilerin en tartışılan kurumlarının başında cemevleri geliyor. Yapımlarının hız kazandığı bir dönemde cemevleriyle ilgili Diyanet ve başka kaynaklı iddialar özetle dört noktada toplanıyor: 1- Alevilerin geçmişinde cemevi diye bir mabet yoktur, ortak ibadet yeri camidir. 2- Cemevlerine cami işlevi kazandırmak, Müslümanlığın ibadethane bütünlüğünü bozar ve milletin birliğine darbe vurur. 3- Eğitim kurumları yerine, her köşe başına camiler gibi cemevleri yapılması doğru değildir. 4- Sol örgütler cemevlerini kullanıyor.

Sünni değiliz
Araştırmacı-yazar Gülağ Öz, "Aleviliğin oluştuğu zamandan beri cemevleri vardır. Her köyün en büyük evi, cemevi olarak kullanılmıştır ve her Alevi türbe ve tekkesinde mutlaka cemevi bulunmaktadır. Bugünün kentleşen koşullarında, bu kültürün yaşatılması için cemevleri yapılmaktadır" diyor. Alevilerin düşüncesinin kardeşliği barışı sağlamada, bütünleşmede öncü olduğunu dile getiren Öz şöyle konuşuyor:
"Alevilerin camiye gitmeye niyetleri yoktur. Diyanet, ayrımcılık ve bölücülük yapmaya devam etmektedir. Alevileri, sünni gibi görme sevdalarından vazgeçsinler. Değişik görüşlere artık tahammül edin."
Araştırmacı Cemal Şener ise, cemevlerinden kalkan radikal sol örgüt militanlarının cenazelerini şöyle değerlendiriyor: "Alevi aile, çocuğunun cenazesini cemevine getiriyor. Bazen, bir sünni ailenin cenazesi de cemevine geliyor. Militanlıkla cemevi arasında hemen bir bağlantı kuruluyor. Cezaevlerindeki ölüm oruçlarını, cezaevi eylemlerini sanki cemevleri destekliyor gibi lanse edilmeye çalışılıyor. Halbuki durum hiç de böyle değil."
Ancak ihtiyaç fazlası cemevi yapılmaması görüşüne bazı Aleviler de katılıyor. Şahkulu Sultan Vakfı Başkan Vekili Nihat Nevruz, "Camiyle cemevini ayırmıyoruz, ihtiyaç fazlası olmasın. Her köşe başında caminin, cemevinin değil de, okulların kültür evlerinin olmasının daha iyi olacağını düşünüyorum" diyor.
Cemevi inşaatları özellikle 1990’dan sonra yükselmeye başladı. Çeşitli dernek, vakıf ve bağımsız olarak inşaatlar yürütüldüğü için cemevleri sayısı hakkında kesin bir bilgi yok. İstanbul’daki cemevlerinin sayısının 25’i bulduğu tahmin ediliyor. Ancak cemevlerinin inşaatları çok yavaş yürüyor. Nedeni ise maddi imkansızlıklar. Cemevinin yapıldığı yerdeki, çoğunluğu dar gelirli Alevilerin bağışları yeterli olmuyor. Yerel yöneticiler ise cemevine karşı farklı tutum sergiliyor. Bazı ilçelerde belediyeler arazi tahsis ederken, bazıları bırakın arazi vermeyi, inşaat izni için bile uzun süre uğraştırıyor. Cemevlerinde sadece ibadet yapılmıyor. İbadetin yanı sıra, birçok sosyal ve kültürel etkinlik de yer alıyor. Yoksullar için haftanın belli günlerinde verilen yemeğin yanı sıra saz, semah, bilgisayar, yabancı dil ve başka meslek edindirme kursları veriliyor.

Ehl-i Beyt Vakfı Başkanı Fermani Altun:
Bilgisizlikten namaz kılınmıyor

Alevilerin önemli bir çoğunluğu, Ehli Beyt Vakfı ve onun başkanı Fermani Altun’a mesafe ve şüpheyle bakıyor. Altun’un kendilerini, Şiiliğe çekmek istediğini düşünüyorlar. Vakfın düzenlediği toplantılara sağın önde gelen isimlerinin katılması ve Altun’un demeçlerinin sağ basında geniş yer bulması dikkat çekiyor. Altun, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Sizin Alevileri Caferileştirmek istediğinizi söylüyor.
Altun: Hayır. Bir kere ben Alevi dedesiyim. 35 yıldır bu mücadeleyi sürdürüyorum. Ortaya koyduğum evrensel bir çizgidir. Sadece, "Anadolu Aleviliği" dediğiniz zaman, diğerlerini reddediyorsunuz demektir. Gölpınarlı’nın kitaplarında Alevi, Kızılbaş, Caferi, Şia hepsi aynıdır. Ama bölgesel, yöresel olarak değişik ibadet şekilleri olabilir. Bugün her Ehl-i Sünnet, "Alevilik, Ehl-i Beyt Vakfı’nın dediği gibiyse, hepimiz Aleviyiz" diyor. Hangi Ehl-i Sünnet beni görse sarılıyor.

FP’den milletvekili adayı oldunuz...
Altun: Ben, FP listesinde bağımsız olarak yer aldım. Bu, toplumsal barışa bir katkıydı. Türkiye’de Alevilik kenara itilmiş, Alevi kimliği siyasetle karıştırılmıştır. "Alevi eşittir, ateizm. Alevi eşittir, solculuk" anlayışını kırmak için aday oldum. 1970’lerde inançlı insanları bizim üzerimize, "Bunlar kafirdir, komünisttir" diye saldırtıyorlardı. Şimdiyse tam tersini yapmak istiyorlar: "Haydi Aleviler, birlikte irticaya karşı savaşalım." Hep aynı güçler söz konusu. Biz bu oyunları kabul etmiyoruz. Bizim kimseyle savaşımız yok. 10 yıl önce Alevi denilince, "haşa" diyenler, bugün olumlu bakıyor.

Sizin anladığınız Alevilikte cami var mı?
Altun: Cemevine gidene de saygı duyuyoruz, camiye gidene de.

Sizin tercihiniz ne?
Altun: Ben şu anda cemevini tercih ediyorum. Zaten camiden farklı da bir şey yok.

Namaz var mı?
Altun: İsteyen kılar, isteyen kılmaz.

Bu konularda daha net bir bakışınız olması gerekmez mi?
Altun: İmam Cafer-i Sadık içtihatına göre oruç da, namaz da vardır. On İki İmamların hayatını okuduğunuzda, hepsi de namaz kılmış, oruç tutmuştur.

Fakat Alevilerin çoğu namaz kılmıyor.
Altun: Bilgisizlikten bence. İnanmak başka, yapabilmek başka. Aleviler çok bilgisiz bırakılmış.

"28 Şubat’ın Alevilikle ilgisi yok"

Karacaahmet Sultan Derneği Başkanı Muharrem Ercan, "28 Şubat" şöyle değerlendiriyor: "28 Şubat’tan dolayı ordumuza teşekkür ediyoruz. Devlet anladı ki, Alevi toplumu, irticaya karşı Türkiye’de demokrasi ve laikliğin sigortasıdır. Anlayınca bize karşı hoşgörü başladı, ama dertlerimiz çok." Aynı zamanda Alevi dedesi olan Ercan bu sözlerine birçok Alevi katılıyor. Ancak, görüştüğümüz Alevi şahsiyetlerin tümü, bazı İslamcıların dile getirdiği "28 Şubat, Alevilerin darbesidir" iddiasını kesinlikle yalanlıyorlar. Örneğin Alevi araştırmacı Cemal Şener, "28 Şubat’ı Alevilikle suçlayıp, 28 Şubat ve Alevi düşmanlığını birlikte yapma siyaseti izlendi. Bu durumun gerçekle hiçbir ilgisi yok. Orduyla Alevileri, birbirine düşman etmek istiyorlar." Cem Vakfı Başkanı Prof. İzzettin Doğan da, "Türkiye’yi Suriye’ye benzetmeye çalıştılar. Buradaki amaç, alt rütbeli subayları üst rütbelilere karşı kışkırtmaktı. Orduyu ikiye bölme hesaplarında, Alevi düşmanlığı kullanılmak istendi. Yoksa, Genelkurmayı oluşturan kişiler büyük ihtimalle Alevi değillerdi. Ama, Atatürkçü olmaları ve Alevilerin de Atatürkçü olması nedeniyle bu teoriler ortaya atıldı" diyor.
-BİTTİ-

DİZİMİZ TARTIŞMA YARATTI

Alevilik ırkçılık değildir!

Yolunu Arayan Alevilik" dizimizin dördüncü bölümünde yayınlanan, Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz’ın, "Alevilerin ibadet yeri camilerdir" açıklaması ile Diyanette başmüfettişlik de yapmış olan Dr. Abdülkadir Sezgin’in, "Türkiye’den toprak talebi olan Alevi gruplar var. Alevistan diye devlet kurmak istiyor. PKK’dan sonra Türkiye için ikinci büyük bölücü tehdit" sözlerine Aleviler büyük tepki gösterdi. İbadet yerlerinin cami olduğu iddiasını reddeden Alevi temsilcileri, Yılmaz’ın sözlerinin cahilce olduğunu savunarak, "Cemevleri bin yıldır var" dediler.
Sezgin’in açıklamalarını da bazı Aleviler şöyle değerlendirdi:
Mustafa Özcivan (Hacıbektaş Belediye Başkanı), Gülağ Öz (Araştırmacı-Yazar): Gerek Aleviler, gerek Türkiye açısından tehlikeli boyutlara varabilecek iftira ve yalan görüşler ortaya atılmaktadır. Sezgin, onbinlerce yıldır var olan Alevi düşüncesinin ortadan kaldırılarak, sünnileştirilmesinin bayraktarlığını yapmaktadır. Devlet içerisindeki bazı güçlerle desteklenmektedir. Bugün yoksulluk ve kriz yaşayan ülkemizde, Alevi köylerine cami yapma peşindeler. Türkiye’ye zarar veriyorlar. İnsanları ayırıyorsun, bölüyorsun. Yazık bu güzel ülkemize. Alevileri anarşist olarak gören bu zihniyet, birşey ifade etmiyor.
Mustafa Yıldız (CHP Erzincan eski Milletvekili): Sezgin’in Aleviliğin bir inanç ve yaşam tarzı olduğunu bilmediği, dolayısıyla Aleviliği ırkçılıkla karıştırdığı anlaşılmaktadır. Ne yazık ki, geçmişte de buna benzer yobazlar ortaya çıkmıştı. Sezgin şunu bilmelidir ki, laikliği sosyal hukuk devletini ve insan haklarını temel ilke olarak benimsemiş olan Alevi toplumu, bu tür dejenere olmuş, küçük ve basit oyunlara gelmeyecektir. "Alevistan" ifadesi hiçbir Alevinin düşüncesinde ve hayalinde mevcut değildir.

Haberin orjinali

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

YAZI DİZİSİ

1	YOLUNU ARAYAN ALEViLiK-1	15.08.2001
2	YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-2	16.08.2001
3	YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-3	17.08.2001
4	YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-4	18.08.2001
5	YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-5	19.08.2001
6	YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-6	20.08.2001
7	YOLUNU ARAYAN ALEVİLİK-7	21.08.2001

Son makaleler (10)

19.11.2024	Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
10.11.2024	Abdullah Öcalan’a sormak istediğim 20 soru
10.11.2024	Hasan Cemal ile söyleşi: Zamâne Diktatörleri
07.11.2024	Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi: Bahçeli DEM Parti açılımından ne umuyor, ne bulabilir?
06.11.2024	Transatlantik: Trump nasıl kazandı? Türk-Amerikan ilişkileri nereye?
05.11.2024	Hatem Ete ile söyleşi: Bahçeli ile Erdoğan ayrışıyor mu?
03.11.2024	Fethullah Gülen öldüğüyle kaldı
01.11.2024	Ruşen Çakır ve Kemal Can ile Haftaya Bakış (239): Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atandı - CHP ne yapacak?
30.10.2024	Transatlantik: ABD seçimlerine son 5 - Türkiye’de çözüm süreci tartışmaları İsrail’in İran’a cevabı
27.10.2024	Ertuğrul Özkök niçin Fethullah Gülen’i çok sevmişti?

19.11.2024		Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı