Reyhanlı katliamı üzerine notlar/2 Sorumluluğu çaresiz göçmenlere yıkmak yanlış ve utanç verici

15.05.2013 Vatan

Reyhanlı katliamı üzerine notlar/2

Sorumluluğu çaresiz göçmenlere yıkmak yanlış ve utanç verici

Reyhanlı katliamını tartışmayı sürdürüyoruz. Önce, dün kısaca değindiğimiz Türkiye'deki Suriyeli mülteciler konusunu ele alıp ardından diğer başlıklara geçelim.

Hassas bir konu: göçmenler

Hatırlanacaktır geçen yıl Ağustos ayında Suriyeli göçmenlerin en yoğun bulunduğu Hatay, yaşanan bazı sorunlar nedeniyle medyanın ana gündem maddelerinden biri haline gelmişti. Hataylıların bir kısmı, kimi zaman ekonomik, kimi zaman siyasal, kültürel ve mezhepsel nedenlerle, ama en çok da güvenlik kaygılarıyla göçmenlerden şikayetçiydi. O günden bu yana yaşananlara baktığımızda mevcut sorunların çözülmek yerine daha derinleştiğini gördük. Bunun en başta gelen nedeni de kuşkusuz Beşar Esad rejiminin, Ankara'nın tahmin ve ümitlerinden çok daha güçlü ve uzun ömürlü çıkmasıydı. Olay yerinden bildiren meslektaşlarımıza göre Reyhanlıların çoğu saldırıdan esas olarak Özgür Suriye Ordusu'nu (ÖSO) ve dolaylı olarak da Suriyeli göçmenleri sorumlu tutuyorlar. Sanmıyorum, ancak Reyhanlı'nın hedef seçilmesinde, buradaki yerli nüfusa nerdeyse yarışacak kadar göçmenin yerleşmesine izin verilmesi muhakkak etkili olmuştur. Yine benzer bir şekilde, bu katliamı tezgahlayanlar yerel halkla göçmenleri birbirlerine düşürmeyi de hesaplamış olmalılar. Nitekim yayın yasağına rağmen (büyük ölçüde de bu yüzden) dolaşıma sokulan bazı dezenformasyon kokan söylentilerin çoğunda Reyhanlılarla göçmenler arasındaki gerginliğin öne çıkartıldığını görüyoruz.
Hükümetin Suriye'den kaçanları misafir etmesini doğru, silahlı muhalefete kucak açıp onlara imkan tanımasını yanlış buluyorum. Hele insani nedenlerle kabul edilen binlerce çaresiz Suriyeliyle Baas rejimini devirmek için silahlanan grupların içiçe tutulmasının yanlıştan öte tehlikeli olduğu uyarısını birçok kişi gibi ben de geçen yıl yapmıştım.
Yeni Hatay sorunumuz: İnsani olanla siyasi olan iç içe geçince

Hükümetin bu hatayı yapmış olması, kesinlikle Suriyeli göçmenlere karşı düşmanca tavırları haklı gösteremez, meşru kılamaz. İçlerinde kısmen doğruluk payı olabilir, ama çoğu uydurulmuş hikayelerle göçmenlerin kendileri için doğrudan tehdit olduğunu söyleyenlere inanmamız asla beklenmemeli. Ortada bir tehdit varsa siyasetçilerden kaynaklanıyordur ve siyasetçilerden hesap sormak yerine çaresiz insanlarla uğraşmak yanlış, ayıp ve utanç vericidir.

Süreç her şeye rağmen ilerliyor

Düne kadar Erdoğan Esad ile buluşup PKK'ya karşı ortak strateji geliştirmeye çalışırdı. Bugünse Erdoğan'ın doğrudan Esad'ı sorumlu tuttuğu katliam nedeniyle KCK (diğer bir deyişle PKK) ile BDP kınama ve başsağlığı mesajları yayınladılar. KCK'nın bölgedeki sorunların silahla çözülemeyeceği vurgusu ile BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş'ın hükümete açık destek vermesi (ki sonradan AKP'nin Suriye politikalarını eleştirdi ama bu durum ilk mesajın etkisini kırmadı veya kıramadı) özellikle dikkat çekti. Başbakan'ın da katliam üzerine ilk yaptığı açıklamada "süreci sabote etmek isteyenler"e dikkat çekmesi manidardı. Kuşkusuz Reyhanlı katliamının çözüm süreciyle doğrudan bir ilişkisi olduğunu söylemek abartılı olacaktır ancak PKK ateşkes ilan edip silahlı güçlerini geri çekme kararı almamış olsa belki bu tür bir saldırı olmayacak veya olsa bile akla ilk olarak, her zaman olduğu gibi PKK gelecekti. Özetle son katliamla, çözüm sürecinin sadece Türkiye'nin değil Suriye'nin kaderini de birinci derecede etkieleyeceğini bir kez daha görmüş olduk.

Zamanlamanın anlamı

Özellikle AKP'nin iktidara gelmesinden sonra yaşanan başta terör eylemleri olmak üzere hemen hemen her kritik olayın hemen ardından yapılan ilk "analizler"de zamanlamaya dikkat çekilir. Bir parça tembellik, bir parça beceriksizlik ve bir parça da çaresizlik ürünü olan "zamanlama manidar" lafının hiçbir olayı sahiden açıkladığı da görülmemiştir. Fakat Türkiye büyük, karmaşık bir coğrafyanın ortasında sorunlara boğulmuş bir ülke olduğu için mutlaka "zamanlama manidar" cümlesini haklı gösterebilecek yaşanmış veya yaşanması muhtemel olay ve gelişmeler de vardır. Dolayısıyla bu tamamen işlevsiz klişenin daha çok kullanılacağı da aşikârdır. Nitekim Reyhanlı katliamı sonrasında da böyle oldu. Saldırının Erdoğan'ın Washington ziyareti öncesi ve Amerikan NBC televizyonuna verdiği mülakatın sonrasına denk gelmesi "manidar" bulundu. Ama en manidarı, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun da ilk iş olarak zamanlamaya dikkat çekmesi oldu. Saldırı bir hafta önce veya sonra yaşansaydı Davutoğlu benzer bir açıklama yapar mıydı bilemiyoruz ancak kendisinin yine saldırı sonrası, bundan hükümeti sorumlu tutanlara yönelik olarak "twitter hesaplarını biliyoruz" demiş olmasını da not ediyoruz.

------------------
Dizi: Reyhanlı katliamı üzerine notlar

1 Kaygı verici kayıtsızlık
2 Sorumluluğu çaresiz göçmenlere yıkmak yanlış ve utanç verici
3 Suriye’ye bakışta ifrat ve tefrit
4 Tevekkül ve intikam duyguları arasında sıkışmış bir kent
5 Reyhanlı’da tezgahlanan oyunu bozmak mümkün

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

YAZI DİZİSİ

1	Reyhanlı katliamı üzerine notlar/1 Kaygı verici kayıtsızlık	14.05.2013
2	Reyhanlı katliamı üzerine notlar/2 Sorumluluğu çaresiz göçmenlere yıkmak yanlış ve utanç verici	15.05.2013
3	Reyhanlı katliamı üzerine notlar/3 Suriye’ye bakışta ifrat ve tefrit	16.05.2013
4	Reyhanlı katliamı üzerine notlar/4 Tevekkül ve intikam duyguları arasında sıkışmış bir kent	17.05.2013
5	Reyhanlı katliamı üzerine notlar/5 Reyhanlı’da tezgahlanan oyunu bozmak mümkün	18.05.2013

Son makaleler (10)

19.11.2024	Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
10.11.2024	Abdullah Öcalan’a sormak istediğim 20 soru
10.11.2024	Hasan Cemal ile söyleşi: Zamâne Diktatörleri
07.11.2024	Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi: Bahçeli DEM Parti açılımından ne umuyor, ne bulabilir?
06.11.2024	Transatlantik: Trump nasıl kazandı? Türk-Amerikan ilişkileri nereye?
05.11.2024	Hatem Ete ile söyleşi: Bahçeli ile Erdoğan ayrışıyor mu?
03.11.2024	Fethullah Gülen öldüğüyle kaldı
01.11.2024	Ruşen Çakır ve Kemal Can ile Haftaya Bakış (239): Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atandı - CHP ne yapacak?
30.10.2024	Transatlantik: ABD seçimlerine son 5 - Türkiye’de çözüm süreci tartışmaları İsrail’in İran’a cevabı
27.10.2024	Ertuğrul Özkök niçin Fethullah Gülen’i çok sevmişti?

19.11.2024		Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı