Batı’nın yeni (IŞ)İD stratejisi-1 İslam’ı ve Müslümanları (IŞ)İD’den Obama mı kurtaracak?

12.09.2014 Vatan
Lire en Français

ABD Başkanı Obama’nın (IŞ)İD’e (eski adıyla Irak Şam İslam Devleti, bir süredir sadece İslam Devleti, ancak her iki ad da kullanımda) karşı ilan ettiği mücadele stratejisini irdelediğimizde doğrular, yanlışlar, eksikler, sorunlar ve açmazlarla karşılaşıyoruz. Bunlardan bazılarını iki gün boyunca, “genel”, “Irak” ve “Suriye” olarak üç ana başlıkta ayrı ayrı ele alacağım. Bugün stratejiyi genel açıdan tartışmak istiyorum:

Geç ama çok da geç değil
ABD’nin (IŞ)İD olgusunun farkına çok daha önceden varması, dolayısıyla Musul’un düşmesini önleyebilmesi gerekirdi. (IŞ)İD’in Musul’u ele geçirmesi karşısında da Washington’dan fazla bir tepki gelmedi, ancak Erbil’in, yani Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin risk altına girmesiyle olayın akışı değişti. Geç kalmakla birlikte yeni stratejiyle (IŞ)İD’in Irak ve Suriye’de daha fazla toprak kontrol etmesinin, Ürdün, Lübnan gibi başka ülkelere açılmasının önüne geçmek ve bazı yerleri de elinden almak mümkün olabilir.

Kolonyalist görüntü
(IŞ)İD, El Kaide ve benzeri yapılanmaların siyasi söylemlerinin özü Batı ve özellikle ABD karşıtlığıdır. Obama’nın yeni stratejiyi açıklamasıyla birlikte (IŞ)İD’in elinin propaganda açısından çok güçlendiği ortada. Irak ve Suriye’de son dönemde aşırı güçlendiği için diğer İslamcı gruplardan (IŞ)İD’e katılımlar zaten çoğalmıştı, Batı’nın doğrudan müdahale edecek olması bu geçişleri daha da kolaylaştırıp artıracaktır.

İslam karşıtı görüntü
(IŞ)İD’e karşı İslam dünyasında ideolojik manada ciddi bir mücadele verildiğini söylemek mümkün değil. Öyle ki şu ana dek, Obama kadar güçlü bir şekilde (IŞ)İD’in İslamiyet ile ilgisi olmadığını söyleyen bir liderle pek karşılaşmadık. Ancak İslam dinini ve Müslümanları (IŞ)İD’den kurtarma gibi önemli bir misyonun Obama’ya ve Batılılara yüklenemeyeceği aşikâr. Mezhep farklılığı nedeniyle İran’ın da etkisi sınırlı olacağı için Sünni dünyada bunu üstlenebilecek birilerinin olması gerekir ki an itibariyle ortalıkta pek kimse gözükmüyor.

Irak ve Suriye’de aynı anda savaşmak
Obama stratejisinin en isabetli yönü, (IŞ)İD’e karşı savaşı Irak’la sınırlı tutmaması, Suriye’yi de kapsaması. Ancak aktörlerin ve koşulların farklı olması (örneğin Bağdat hükümetiyle ortak hareket edilirken, Şam’daki Esad rejimiyle mesafe korunuyor) nedeniyle bu iki ülkedeki operasyonların koordinasyonu çok zor olacaktır.

Yabancı gönüllüler konusunda samimiyetsizlik
(IŞ)İD’i yenmek için bu örgüte başka ülkelerden gönüllü akışının önünü kesmek şart. Ama bu noktada ciddi bir sorun var: Çoğu Batılı, birçok devlet, bu kişilerin Irak ve Suriye’ye savaşa gitmelerinden memnun; onlardan bu yolla kurtulduklarını düşünerek gidişlerini engellemiyor, bu sorun gündeme geldiğindeyse Türkiye gibi geçiş için kullanılan ülkeleri suçluyorlar. Halbuki tam bir gaflet içindeler: Ne kadar çok selefi başka ülkelere cihada giderse kendi ülkeleri o kadar daha güvenli olmuyor; tam tersine gidenlerin öyküleri çok sayıda yeni takipçinin ortaya çıkmasına vesile oluyor. Eğer (IŞ)İD ve benzeri yapıların önü kesilemezse dünyanın her köşesinin birer “cihad alanı”na dönüşme ihtimaline de hazırlıklı olmak gerekir.
 
(IŞ)İD’den sonrasının belirsizliği
(IŞ)İD, Irak’ta, Suriye’de ve genel olarak İslam dünyasında yaşanan bir dizi sorun sonucu ortaya çıkmış, güçlenmiş bir örgüt. Bu sorunlarla yüzleşmeden, onları çözme yolunda sahici adımlar atmadan (IŞ)İD’i yenmek zor olacaktır. Bu başarılsa bile (IŞ)İD kısa süre içinde küllerinden yeniden doğabilir veya nasıl El Kaide’den (IŞ)İD çıktıysa şu ana kadar adını duymadığımız yepyeni bir yapılanma çok daha güçlü ve etkili bir şekilde karşımıza çıkabilir.

Türkiye’nin isteksizliği
(IŞ)İD’e karşı mücadelede, NATO’nun yegane Müslüman üyesi, Irak ve Suriye ile sınırdaş Türkiye’nin teorik olarak merkezi bir rol üstlenmesi beklenir ama görüldüğü kadarıyla bu olmayacak. Bunun ilk nedeni (IŞ)İD’in 49 diplomatı rehin olarak elinde tutuyor olması. Ancak başka nedenler de var. Özellikle Obama’nın stratejisinde Batılı güçlerin kara harekatına yer verilmeyip sahada (IŞ)İD’e karşı savaşan güçlere her türlü yardım ve desteğin öne çıkarılması Ankara’yı tedirgin ediyor, zira PKK (ve onunla bağlantılı silahlı güçler) gerek Irak, gerekse Suriye’de (IŞ)İD’e karşı fazlasıyla öne çıkıyor.  Türkiye’nin bu isteksizliği Obama’nın stratejisinin başarı şansını epey düşürüyor.
Bu hususu, ayrıca stratejinin Irak ve Suriye ayaklarında yaşanabilecek sorunları yarınki yazımızda daha ayrıntılı ele alacağız.

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

YAZI DİZİSİ

1	Batı’nın yeni (IŞ)İD stratejisi-1 İslam’ı ve Müslümanları (IŞ)İD’den Obama mı kurtaracak?	12.09.2014
2	Batı’nın yeni (IŞ)İD stratejisi-2 (IŞ)İD’e karşı Ankara gönülsüz, Kandil gönüllü	13.09.2014

Son makaleler (10)

10.11.2024	Abdullah Öcalan’a sormak istediğim 20 soru
05.11.2024	Hatem Ete ile söyleşi: Bahçeli ile Erdoğan ayrışıyor mu?
03.11.2024	Fethullah Gülen öldüğüyle kaldı
01.11.2024	Ruşen Çakır ve Kemal Can ile Haftaya Bakış (239): Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atandı - CHP ne yapacak?
30.10.2024	Transatlantik: ABD seçimlerine son 5 - Türkiye’de çözüm süreci tartışmaları İsrail’in İran’a cevabı
27.10.2024	Ertuğrul Özkök niçin Fethullah Gülen’i çok sevmişti?
24.10.2024	Altan Tan ile söyleşi: Kim çözüm istiyor, kim istemiyor?
24.10.2024	Transatlantik: TUSAŞ saldırısı, Öcalan’ın mesajı ve “çözüm süreci” - ABD seçimlerine son 12 - Fethullah Gülen’in ölümü
23.10.2024	Gazeteci Ahmet Dönmez ile Fethullahçılığın geleceği üzerine söyleşi: "Bu yapıyı dünya-daki hemen her sıklet merkezi yönetmek isteyecektir”
22.10.2024	“Mahrem yapı”yı yakından takip eden eski bir Fethullahçı’nın öngörüsü: "Başa Abdullah Aymaz geçer, ama esas lider Mustafa Yeşil olur”

10.11.2024		Abdullah Öcalan’a sormak istediğim 20 soru
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı