İlk izlenimler: Irak Kürdistanı’ndaki Türkiye realitesi

22.01.2013 Vatan


TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/1

İlk izlenimler: Irak Kürdistanı’ndaki Türkiye realitesi

En son 2004 yılında, PKK’dan yeni ayrılmış olan Osman Öcalan ve arkadaşlarıyla söyleşi yapmak için gelmiştim Irak Kürdistanı’na. Foto muhabiri arkadaşım İlker Akgüngör ile Habur’dan Zaho’ya geçmiş, karayoluyla Süleymaniye’ye gitmiştik. İşgal ve savaş sürüyordu. Aklımda en çok, yol boyu sık sık karşımıza çıkan güvenlik kontrolleri, bir de yoksulluk görüntüleri, ayrıca karmaşa ve belirsizlik hissi kalmış.
9 yıl sonra yine İlker ile bambaşka bir Kürdistan’la karşılaştık. Güvenlik önlemleri sürüyor ama gevşemiş; karmaşa azalmış, yoksulluğun yerini refah ve kalkınmanın, hatta lüks tüketimin görüntüleri almış. En önemlisi, belirsizlik büyük ölçüde ortadan kalkmış. Şöyle ki ilk iki günün izlenimlerinden şu sonucu çıkarabilirim: Irak Kürtleri acele etmemekle birlikte attıkları her adımla bağımsızlığa daha fazla yaklaşıyorlar. İlginç olan, bağımsız devlet yolunda Türkiye’ye çok güvenmeleri, Türkiye deyince de Diyarbakır’dan çok Ankara’yı, ama en fazla da İstanbul’u düşünüyor olmaları.

Her yerde Türkiye ve Türkler

Bu sefer Cumartesi’yi Pazar’a bağlayan gece İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan, tıkabasa dolu bir Airbus’la, THY ile Erbil’e uçtuk. Son derece modern ve tabii ki Türk şirketlerin inşa etmiş olduğu Erbil Havalimanı’ndan aynı ölçüde modern, Koç Grubu’nun işlettiği Divan Oteli’ne geçtik.
Bindiğimiz ilk takside şoför, buralarda hayli popüler olan Radyo Dewran’ı dinliyordu ve buradan Mahsun Kırmızıgül bize Türkçe “yıkılmadım, ayaktayım” diye sesleniyordu. Unutmadan, Türkçe, Kürtçe ve Arapça müzik yayını yapan Radyo Dewran’ın Fethullah Gülen hareketine ait olduğunu not edelim. Irak Kürdistanı’nda ilk okulu 1994’te açmış olan cemaatin bugün burada 30’a yakın okulu bulunduğunu, bunlarla ilgili röportajımızı ilerki günlerde yayınlayacağımızı da duyurmuş olalım.
İlk iki gün boyunca Kürt ve Kürdistan realitesini daha iyi anlamak için attığımız her adımda, yaptığımız her görüşmede Türk ve Türkiye realitesiyle karşılaştık. Irak Kürdistanı’nın Türkiye ile, Irak Kürtlerininse Türkiye’de sadece Kürtlerle değil herkesle yoğun bir ilişki içinde olduğunu veya olmak istediğini gördük. Ama potansiyeli hayli yüksek olan bu ilişkinin çeşitli nedenlerle dört dörtlük yaşanamadığı da muhakkak.

“Kuzey Irak” neresi?

Neden diye sorulacak olursa, galiba öncelik önyargı, tabu, kaygı ve vehimlerde. Örneğin daha isimlendirmede ciddi sorunlar yaşanıyor. Bilindiği gibi Türk kamuoyu ve devlet, bu bölgeyi hep coğrafi olarak tanımlamak istedi ve adını “Kuzey Irak” koydu. Ancak Irak Kürtleri, “Kuzey Irak” adlandırmasından son derece rahatsız oluyor ve bunu bir tür hakaret olarak görüyorlar. “Eğer” diyorlar “illa coğrafi yönle tanımlayacaksanız buraya ‘Güney Kürdistan’ deyin!”
İdari olarak bu bölgenin resmi adı “Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi”. Medyamız ve devletimiz ise bunun yerine “Irak Bölgesel Kürt Yönetimi” demekte ısrar ediyor. Garip olan, daha adını bile tam olarak söyleyemediğimiz bu yapıyla nerdeyse “stratejik” olarak tanımlanabilecek ekonomik ve siyasi ilişkiler geliştiriliyor.

Bu ürkekliğin ardında üç temel kaygı var:
1) PKK’nın Kandil’de üslenmiş olması;
2) Kürdistan tanımlamasının ister istemez Türkiye’nin bir bölümünü de içeriyor olması;
3) Irak’ta bağımsız bir Kürt devletinin oluşması halinde bunun birleşik bir Kürdistan’ın temellerini atacağı, dolayısıyla Türkiye’nin de bölünmesini tetikleyeceğine dair kaygılar.
Bu kaygıların ne derece isabetli olduğunu ilerki bölümlerde tartışacağız.

Yarın: Kerkük izlenimleri

Dizi:

TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/7   
İmralı-Kandil denklemini doğru kurmadan barış hayal
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/6   
Yeni İmralı sürecinin yolu Irak’tan geçmek zorunda
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/5   
Şemdinli’de aslında Türk-İran savaşı yaşandı
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/4   
Söyleşi: PKK çok yoruldu, komple çözüme hazır ve Öcalan’ı dinler - Osman Öcalan
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/3  
Gülen cemaati 19 yıldır Irak Kürdistanı’na hizmet götürüyor
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/2   
Söyleşi: “Bağımsız Kürt devleti kaçınılmaz bir gerçek. Türkiye’nin bundan tedirgin olması gerekmez” - Kerkük’ün Kürt valisi Dr. Necmeddin Kerim

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

15.12.2024	11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
15.12.2024	Murat Yetkin ile söyleşi: Meraklısı İçin Ortadoğu Kitabı
08.12.2024	Hamas, Hizbullah ve Esad: İran’ın “Direniş Ekseni” tarihe karışırken
06.12.2024	Behlül Özkan ile söyleşi: 1982’deki Müslüman Kardeşler’in Hama ayaklanmasından bugüne
04.12.2024	Murat Özçelik ile söyleşi: Türkiye Suriye’de ne yapabilir? Ne yapmalı?
04.12.2024	Transatlantik: Suriye’de neler oluyor? Neler olabilir?
02.12.2024	Eski PKK yöneticisi Nizamettin Taş: "PKK’nin Öcalan’a bağlılığı özde değil, ağırlıklı olarak sözdedir”
01.12.2024	RTÜK İslam dinini kurtarabilir mi?
27.11.2024	Transatlantik: Lübnan’da ateşkes - Ukrayna savaşında son durum - Trump gün sayıyor
24.11.2024	Kürt realitesi, Kürt sorunu realitesi, Kürt siyasi hareketi realitesi

15.12.2024		11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı