IŞİD ve PKK: Bölgenin iki yükselen gücü savaşıyor

15.08.2014 Vatan
Kurdî bixwîne | Lire en Français

IŞİD’in (Irak Şam İslam Devleti, yeni adıyla sadece İslam Devleti, yani İD) Musul’u ele geçirip bir İslam devleti, hatta hilafet kurduğunu ilan etmesiyle birlikte bölgenin zaten hayli kırılgan olan dengeleri alt üst oldu. Zaten Suriye’de Kürtlerle, PKK çizgisindeki PYD ile savaşan IŞİD’in tahminlerden önce Irak’ta da Kürtlere saldırması işleri iyice karıştırdı. IŞİD, Şengal, Mahmur gibi peşmergelerin kontrolündeki yerleşim birimlerini kolaylıkla düşürerek bölgenin yükselen gücü olduğunu bir kez daha tescilledi.
Fakat bu süreçte kendine yeni ve dişli bir düşman da kazanmış oldu: PKK. Öyle ki, Kürdistan topraklarında IŞİD’in ilerleyişinin durdurulmasında, Şengal’de Ezidilerin kurtarılmasında kritik bir rol oynayan, muhtemel bir saldırıya karşı Kerkük’e takviye birlikleri yollayan PKK, bölgenin bir diğer yükselen gücü olarak tüm dünyanın dikkatlerini üzerine çekti.

Hem amatör, hem profesyonel

Irak ve Suriye’nin çok şeylere gebe olduğu kesin. Ancak işler o kadar karışık ki herhangi bir öngörüde bulunmak kesinlikle mümkün değil. Bununla birlikte bölgenin iki yükselen gücünü, yani PKK ile IŞİD’i karşılaştırarak bazı ipuçları elde edebiliriz. Önce iki hareketin bazı ortak yönlerine bakalım:
·  PKK ve IŞİD’de yer alanların ezici bir çoğunluğu davalarına sonuna kadar bağlı ve ölümden korkmuyor.
·  Ama iki hareket de kesinlikle amatör değil, son derece profesyonelce hareket ediyorlar. PKK’nın 30 yıllık bir silahlı faaliyet tarihi var. IŞİD ise 1990 ortalarından itibaren gelişen El Kaide’nin mirasçısı. PKK kadar olmasa da IŞİD bünyesinde de dünyanın dört bir tarafında savaşmış kişiler var.
·  Her iki hareket de "uluslar ötesi" bir profile sahip. PKK içinde farklı ulus devletlerden Kürtler ve az sayıda olsalar da Kürt olmayan kişiler yer alırken IŞİD ise El Kaide geleneğini sürdürerek İslam dünyasının dört bir tarafından gönüllüleri "ümmetçi" bir perspektifte cezbetmeyi biliyor.

İki farklı kadın profili

Farklılıklara gelecek olursak:
·  PKK ile IŞİD’in arasındaki farkı "birisi etnik, diğeri dini temelli" diye tarif etmeye çalışmak son derece yanlış olacaktır. Zira birbirine taban tabana zıt, bambaşka dünyaları hedefleyen iki hareket söz konusu. Aslında uzun uzun konuşmaya gerek duymadan PKK ve IŞİD’de kadının yerini karşılaştırmak yeterli olacaktır. Nitekim uluslararası haber ajansları son günlerde Kürdistan’da yaşanan çatışmalardan çok sayıda PKK çizgisindeki YPJ (Suriye) ve YJA STAR’a (Türkiye) bağlı kadın savaşçıların fotoğraflarını servis ediyor. IŞİD hakkında da genellikle esir aldıkları kadınlara yaptıkları iddia edilen zulümler anlatılıyor.
·  PKK kendi toprağını savunma iddiasındayken, her ne kadar Irak ve Suriye’deki Sünni Araplardan belli ölçülerde destek alıyor olsa da IŞİD "işgalci, istilacı" bir görünüm veriyor.

PKK’nın önü iyice açık

Her iki harekette de, mesela Bağdat ve Erbil gibi merkezlerde pek karşılaşmadığımız güçlü bir "stratejik akıl" mevcut. Mesela IŞİD Musul’dan sonra Bağdat’a yöneliyor görüntüsü vermiş, PKK yönetimiyse buna aldanmayıp Erbil’e, muhtemel IŞİD saldırılarına karşı özellikle Şengal’de birlikte mücadele etmeyi teklif etmiş ama cevap alamamıştı. Şimdi Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani Mahmur siperlerinde PKK komutanlarına destekleri için teşekkür edip kendileriyle fotoğraf çektiriyor. Kandil’den yapılan açıklamalarda PKK yöneticilerinin IŞİD ile mücadeleyi her şeyin önüne koyduğu, Erbil yanaşmasa da bunu tek başlarına, sonuna kadar sürdürmeye kararlı oldukları anlaşılıyor.
Bu bağlamda Murat Karayılan’ın IŞİD’e yönelik şu sözlerinin altını çizmek gerekiyor: "Ey uluslararası çete İŞİD! Ey İŞİD! Kürt halkı yalnız değildir. Bunu böyle bil. Bu saldırılarına devam eder isen, sana karşı devreye koymadığımız şeyler var. Bunları devreye koyacağız. Pişman olursunuz. Bir an önce bu vahşetinize son verin. Vahşet uygulamayın."
Karayılan’ın IŞİD’i ne ile tehdit ettiği hakkında bir fikrim yok. Ancak PKK-IŞİD çatışmasının iyice kızışacağını, bölgenin yeniden yapılanmasını hızlandıracağını ve bundan üstün çıkacak tarafın yeni statükoda çok avantajlı bir duruma geleceğini kestirebiliriz.
14 Haziran’daki yazımı "PKK birinci Körfez Savaşı ve Irak’ın işgalinden büyük ölçüde kârlı ve güçlenerek çıktı. Suriye ve Irak’taki yaşanan krizlerden de benzer şekilde istifade etmek isteyen örgütün önü bugün itibariyle büyük ölçüde açık görünüyor" diye bitirmiştim. Bu yazıyı da aynı paragrafla bitirmek yerinde olur. 

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

22.12.2024	CHP ne zaman “Türkiye’nin birinci partisi” gibi davranacak?
18.12.2024	Transatlantik: Trump Erdoğan’ı neden övdü? PYD/YPG’nin geleceği Golani’nin zor sınavı
17.12.2024	Mehmet Altan ile Türkiye’nin gidişâtı (4): Suriye’nin geleceği - CHP’li belediyelere haciz
15.12.2024	11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
15.12.2024	Murat Yetkin ile söyleşi: Meraklısı İçin Ortadoğu Kitabı
12.12.2024	Bahçeli’nin İmralı hamlesine seçmen nasıl bakıyor? Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi
10.12.2024	Transatlantik: Suriye’yi nasıl bir gelecek bekliyor?
08.12.2024	Hamas, Hizbullah ve Esad: İran’ın “Direniş Ekseni” tarihe karışırken
06.12.2024	Behlül Özkan ile söyleşi: 1982’deki Müslüman Kardeşler’in Hama ayaklanmasından bugüne
04.12.2024	Murat Özçelik ile söyleşi: Türkiye Suriye’de ne yapabilir? Ne yapmalı?

22.12.2024		CHP ne zaman “Türkiye’nin birinci partisi” gibi davranacak?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı