Hem Hz. Ali’yi, hem Alevileri “oldukları gibi” sevebilmek

19.07.2013 Vatan

27 Mart 1994 yerel seçimlerinde Refah Partisi’nin (RP) İstanbul (Recep Tayyip Erdoğan) ve Ankara’da (Melih Gökçek) büyükşehirler başta olmak üzere çok sayıda belediye başkanlığını kazanması Türkiye için tam bir dönüm noktası olmuştu. Öyle ki 27 Mart gecesinden itibaren büyük bir panik başladı ve RP’li belediyelerin yaşam tarzlarına müdahale edeceği kaygısı taşıyan bazı topluluklar, çoğunlukla faks üzerinden “dayanışma ve direniş ağları” örgütlemeye koyuldular. Bunların arasında bir yıl önceki Sivas katliamının acısını hâlâ taşımakta olan Aleviler de bulunuyordu. Bir süre sonra zabıtalar Üsküdar’daki Karacaahmet Dergahı’nda başlatılan inşaatı kaçak olduğu gerekçesiyle yıkmaya kalkınca Aleviler kaygılarında haklı çıktıklarını düşündüler. Halbuki Erdoğan zabıta müdahalesinin böylesi bir siyasi sonuca yol açacağını düşünmemişti. Ortaya çıkan tepkiler üzerine olayı soğutmaya çalıştı ve Alevilere zeytin dalı uzatmak için o meşhur sözü söyledi: “Alevilik Hz. Ali’yi sevmekse ben de Aleviyim!”
O tarihlerde Milliyet’te çalışıyordum. Rahmetli Hikmet Bila’nın isteği üzerine, 1995 Temmuz ayının başlarında, fotoğraflarını Manuel Çıtak’ın çektiği “Alevi hareketi” başlıklı bir yazı dizisi hazırladım. Görüştüğüm birbirinden farklı Alevi aydın ve önderine Erdoğan’ın sözlerini de sordum ve ezici bir çoğunluğunun bu sözden hoşlanmadığını, hatta rahatsız olduğunu gördüm. Bu gözlemlerden de hareketle “Alevilik Hz. Ali’yi sevmekse ben de Aleviyim!” sözünün “Alevi kimliğini inkarın en veciz ifadesi” olduğunu yazdım. Erdoğan da Yeni Şafak Gazetesi’ne yaptığı açıklamada beni “kötü niyetli” olmakla suçladı.

4X4 farkı

O günden bu yana çok şey değişti ancak yaklaşık 10 yılı aşkın süredir başbakanlık yapan Erdoğan’ın Aleviliğe bakışı değişmedi. Tek bir farkla: O sözün son bölümü “4X4 Aleviyim” oldu.
Erdoğan’ın bu sözde ısrar etmesinin esas nedeni, tepki, eleştiri ve uyarılara aldırmayıp, bunun gerçekten Alevilerin hoşuna gittiğini düşünüyor olması gerek. Halbuki bu sefer de birbirinden farklı Alevi şahsiyet, vakit geçirmeden bu sözden duydukları memnuniyetsizliği dile getirdiler. Erdoğan’a soğuk bakmayan bazı Alevilere sorduğumda da “Maalesef Başbakan hâlâ Aleviliği anlamıyor” cevabını aldım.
Erdoğan’ın o sözüne ilk tepki genellikle “Alevilik tabii ki Hz. Ali’yi sevmekten ibaret değil” oluyor. Ancak o sözün en temel problemi Aleviliğin ne olduğunu dışardan tanımlama iddiasına sahip olması. Halbuki hükümetin düzenlediği Alevi çalıştaylarının nihai raporunda da amacın “Aleviler kendilerini nasıl algılıyorsa o doğrultuda geçerli olabilecek yeni bir tanınma biçimini hayata geçirmek” olduğu belirtilmiş durumda. Yani Aleviliğin ne olup ne olmadığını belirlemek Alevilerin işidir.

Yeniden Alevi açılımı

Bu noktada Alevilerin kendi aralarında bir görüş birliğine sahip olmaması gerçeği karşımıza çıkıyor. Evet, Aleviler arasında Aleviliğe birbirine taban tabana zıt anlamlar yükleyenler var, ancak Alevi olmayanların bu durumdan istifade ederek Aleviliğin ne olduğunu belirlemeye kalkmaları da doğru değil. Özellikle siyasi iktidarın Aleviler arasındaki yorum farklılıklarında tarafsız kalması, Sünniliğe yakın gördüğü bazı yorumları kayırmaktan vazgeçmesi şart.
Hükümetin yarım kalan Alevi açılımını yeniden başlatmak istediğini biliyoruz ki bu iyi bir haber. Ancak açılıma elverişli bir zeminin oluşması için siyasi iktidarın Alevi kimliğini tanımlama yerine, Alevilerin talep ve beklentilerini yerine getirmeye çalışması gerekior. Bu bağlamda hükümet, üçüncü köprüye Yavuz Sultan Selim adının verilmesine Alevilerin itirazlarını ciddiye almalı.
Başbakan’ın da, Aleviliği Hz. Ali sevgisiyle sınırlama ısrarından vazgeçmesi, Aleviliğe saygı duyduğunu, Alevileri “oldukları gibi” sevdiğini, onların inandıkları gibi yaşamaları için elinden geleni yapacağını söylemesi gerekiyor. 

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

24.11.2024	Kürt realitesi, Kürt sorunu realitesi, Kürt siyasi hareketi realitesi
19.11.2024	Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
13.11.2024	Transatlantik: Trump döneminde Amerika’nın dış politikası
10.11.2024	Abdullah Öcalan’a sormak istediğim 20 soru
10.11.2024	Hasan Cemal ile söyleşi: Zamâne Diktatörleri
07.11.2024	Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi: Bahçeli DEM Parti açılımından ne umuyor, ne bulabilir?
06.11.2024	Transatlantik: Trump nasıl kazandı? Türk-Amerikan ilişkileri nereye?
05.11.2024	Hatem Ete ile söyleşi: Bahçeli ile Erdoğan ayrışıyor mu?
03.11.2024	Fethullah Gülen öldüğüyle kaldı
01.11.2024	Ruşen Çakır ve Kemal Can ile Haftaya Bakış (239): Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atandı - CHP ne yapacak?

24.11.2024		Kürt realitesi, Kürt sorunu realitesi, Kürt siyasi hareketi realitesi
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı