AKP'nin mi yoksa CHP'nin tabanı mı BDP'ye daha yakın?

22.10.2013 Vatan

Dün "BDP tabanı AKP’ye mi, CHP’ye mi daha yakın?" diye sorarak başlattığımız tartışmayı (BDP tabanı AKP’ye mi, CHP’ye mi daha yakın?) bugün soruyu tersine çevirerek sürdürmeyi deneyelim: AKP'nin mi yoksa CHP'nin tabanı mı BDP'ye daha yakın?
Bu soruyu dün sosyal medyada gündeme getirince kimi zaman birbirleriyle çelişkili gözükseler de çok değerli cevap ve yorumlarla karşılaştım. Çelişki aslında doğal çünkü bir dizi farklı faktör ve buna bağlı olarak son derece karmaşık bir olgular yumağı söz konusu. Dolayısıyla soruyu her bir faktörü ayrı ele alarak irdelemeye çalışalım.

Etnisite: Her ne kadar "Türkiye partisi" olma hedefini muhafaza etse de BDP için "Kürt partisi" demek yanlış olmaz. Dolayısıyla öncelikle AKP ve CHP tabanlarında Kürtlerin sayısı ve etkisine bakmak yanlış olmaz. Şunu biliyoruz: Güneydoğu’da uzun bir süredir CHP varlığıyla karşılaşmak mümkün değil. Buna karşılık AKP hemen her seçim bölgesinde BDP ile yarışıyor. Sonuçta bölgede iki partinin tabanlarının birbirlerine hayli yakın olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle son çözüm süreciyle birlikte BDP’nin bölgede daha da güçlendiğini, AKP’den bu partiye kaymalar olduğunu da ileri sürebiliriz.
Buna karşılık metropollerde yaşayan Kürtler arasında CHP’nin, her geçen gün azalmakla birlikte belli bir varlığı söz konusu. Ne var ki Batı’daki Kürtlerin, özellikle 1980 ortalarından sonra göçmüş olanların, BDP’yi bir kenara bırakırsak, CHP’den çok AKP’ye (dün RP ve FP’ye) yöneldiği de biliniyor.
(Burada Refah Partisi döneminden bir gözlem aktarmak isterim: Güneydoğu’da propaganda yapan RP’lilerin seçmene “sizin Batı’daki kardeşleriniz bizi tercih ediyor” dediğine sıklıkla tanık oldum. Buna karşılık, aynı söylemin ters çevrilmiş haliyle İzmir’deki bir seçim kampanyası sırasında karşılaştım. Burada çok güçlü olmayan RP Kürtlerin yoğunluklu olduğu mahallelere özel önem veriyor ve orada “bölgedeki kardeşleriniz bize oy veriyor, siz de verin” şeklinde telkinde bulunuyorlardı. İçiçe geçmiş bu iki yaklaşımın büyük ölçüde doğru olduğunu ve AKP ile birlikte de kısmen sürdüğünü söyleyebiliriz.)

Din: Kürtlerin dindarlıkla ilişkisinin Türkiye ortalamasının üstünde olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Kürt siyasi hareketinin son dönemde İslamiyete karşı dilinde bariz değişikliklere gitmesi nedeniyle BDP ve AKP tabanlarında zaten varolan yakınlığın daha da arttığı gözleniyor. Diğer bir deyişle, BDP iktidar partisinin elinden din kartını büyük ölçüde almışa benziyor.

Mezhep: Kürt siyasi hareketi içinde, özellikle de yönetim kademelerinde Alevi kökenlilerin, nüfusa oranlarının üstünde bir ağırlıkları söz konusu. İşte bu olgu BDP ile CHP tabanları arasında bir geçişkenliğe yol açıyor.

İdeoloji: Yine Alevilikle doğrudan bağlantılı bir şekilde solculuk da BDP ile CHP arasında belli ölçülerde bir köprü olabilir. Fakat başta CHP olmak üzere her iki partinin de solculuğun yerine başka şeyleri öne çıkarttıkları, bunun tali bir faktör haline geldiği de açık.

İktidarla ilişki: Gezi Parkı direnişi, her ne kadar BDP ve CHP’nin yönetimleri farklı nedenlerle tereddüt yaşamış olsa da, bu partilerin tabanlarını belli ölçülerde biraraya getirdi. AKP iktidarını ciddi bir şekilde sarsmış olması nedeniyle her iki parti de, belli bir süre geçtikten sonra farklı anlamlar yükleyerek “Gezi ruhu”nu sahiplenmek istediler. Bu iki partiyle kısmi ilişkileri olan bazı Gezi direnişçileri de, yaşananlardan hareketle Gezi’den bir “muhalefet bloğu” çıkarabileceklerini düşündü. Fakat AKP iktidarına muhalif olmanın tek başına bu iki partiyi yakınlaştırmaya yetmediği muhakkak. Hatta BDP tabanında CHP’ye AKP’den daha fazla mesafeli olan hatırı sayılır bir kitle var. Benzer şekilde CHP içindeki ulusalcı damarın, Kürt siyasi hareketinin hükümeti rahatsız etmesinden memnun olmakla birlikte, onunla herhangi bir yakınlaşmaya asla gitmek istemeyeceği de açık.
Bütün bu noktaları aktardıktan sonra başlıktaki soruya net ve kesin bir cevap vermek mümkün değil. Ancak şu kadarını söylemek mümkün: CHP yönetimi Kürt sorunundaki tutumunu sürdürdürdüğü müddetçe tabanlar arasındaki cılız köprüler iyice yıkılır ve BDP ile AKP tabanları arasındaki mesafe, tavanda ne tür kavga ve çatışmalar yaşanırsa yaşansın iyice kapanır.

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

19.11.2024	Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
10.11.2024	Abdullah Öcalan’a sormak istediğim 20 soru
10.11.2024	Hasan Cemal ile söyleşi: Zamâne Diktatörleri
07.11.2024	Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi: Bahçeli DEM Parti açılımından ne umuyor, ne bulabilir?
06.11.2024	Transatlantik: Trump nasıl kazandı? Türk-Amerikan ilişkileri nereye?
05.11.2024	Hatem Ete ile söyleşi: Bahçeli ile Erdoğan ayrışıyor mu?
03.11.2024	Fethullah Gülen öldüğüyle kaldı
01.11.2024	Ruşen Çakır ve Kemal Can ile Haftaya Bakış (239): Esenyurt Belediyesi’ne kayyum atandı - CHP ne yapacak?
30.10.2024	Transatlantik: ABD seçimlerine son 5 - Türkiye’de çözüm süreci tartışmaları İsrail’in İran’a cevabı
27.10.2024	Ertuğrul Özkök niçin Fethullah Gülen’i çok sevmişti?

19.11.2024		Nihayet birilerinin beklediği ve umduğu gibi Devlet Bahçeli geri adım mı attı?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı